Het OV van de toekomst: van hyperloop tot zelfrijdende auto
Treinen van nu zijn brandschone, kleurrijke rijtuigen. Aangedreven door stroom en een complex systeem aan datastromen. En met deze verbeteringen stijgen ook onze verwachtingen. Komt een trein in Japan 10 seconden te laat, dan maakt de conducteur een persoonlijk excuus. In Nederland reed 93,5% van onze treinen in 2020 op tijd. Dat percentage stijgt nog elk jaar. Dit hebben we onder andere te danken aan die data, verstuurd over een groot glasvezelnetwerk. En door dit netwerk staat ook de volgende revolutie in het openbaar vervoer weer voor de deur.
Danny over ... perfect passend vervoer
Een oerwoud aan opties
Er poppen overal nieuwe vervoersmiddelen op. Maar ze sluiten nog niet op elkaar aan.''
“Kijk: een trein brengt je van A naar B. Dat is zijn taak en dat zal zo blijven. Maar dat betekent niet dat jouw reis ook zo rechtlijnig hoeft te zijn. Bijvoorbeeld: je spreekt zaterdag om 6 uur in de stad af en zoekt daar de juiste trein bij. Op datzelfde moment willen er heel veel mensen die trein nemen. Gevolg: hutjemutje in een volle coupé. Doordat het lang duurt voordat iedereen zo’n volle trein binnen is, vertrekt de trein wat later. Je mist daardoor ook de aansluiting met de bus. Dan heb je meteen vertraging, met alle frustratie van dien.”
Nieuw vervoer voor een nieuwe generatie
Lees meer over nieuw vervoer voor een nieuwe generatie
Elke dag 35.000 beslissingen
Techniek kan ons op dezelfde manier helpen. In het openbaar vervoer bijvoorbeeld. Door een gigantische hoeveelheid data razendsnel met elkaar te laten communiceren, bepaal jij in de toekomst alleen nog waar je heen wilt. Hoe je er komt, laat je aan het systeem over.”
Is de trein te druk, dan krijg je een zelfrijdende auto.“
“Dat werkt zo: stel dat je met een vriend wilt afspreken in de Efteling. Je prikt een datum, regelt kaartjes en een overnachting. Je moet er alleen nog heen. In de toekomst organiseert een systeem (een app bijvoorbeeld) dit allemaal voor je. Op basis van jullie agenda en data van vervoersbedrijven zoekt het systeem de optimale tijd voor een supercomfortabele rit. Wat die rit is, is voor iedereen anders. Waar de een het belangrijk vindt om CO2-neutraal te reizen, wil de ander liever comfort. Is de trein te druk, dan krijg je een zelfrijdende auto. De keuze is aan de reiziger(s). Alle vervoersopties worden meegenomen en daaruit rolt de voor jullie – op dat moment – beste optie.”
De Hyperloop
Alle vervoersopties, naadloos in elkaar overlopend. Het klinkt mooi, maar wie wat verder van zijn werk woont, wil niet elke dag een nieuwe route afleggen, of elke 10 minuten overstappen. Komt hier een oplossing voor? Danny denkt van wel. “Langeafstandsreizen doen we met auto’s, bussen, treinen en vliegtuigen. Punt. Grote kans dat daar in de toekomst nieuwe, megasnelle vervoersmiddelen bijkomen.
“We zitten met een enorm logistiek probleem, want sporen en wegen worden alsmaar drukker. Gelukkig zijn er ideeën. Virgin wil in 2030 bijvoorbeeld zijn eerste commerciële Hyperloop lanceren. Dit is een idee – oorspronkelijk van Elon Musk – voor een supersnelle ‘vacuümtrein’ die snelheden van 1000 kilometer per uur haalt.”
In theorie kun je met een Hyperloop in een half uur van Maastricht naar Groningen reizen.”
Bij zulke snelheden zal de traditionele conducteur weinig keuzes maken tijdens de reis. Daar is geen tijd voor. Veel systemen zullen automatisch werken, via een razendsnelle informatievoorziening. Staat er een defecte trein op de route, dan moeten de achtervolgende Hyperloops razendsnel reageren. In die situatie is de snelheid en betrouwbaarheid van glasvezel onmisbaar.
De Hyperloop viel ook op bij ProRail. Zij volgen meerdere onderzoeken en investeren in een startup die met deze techniek bezig is. ICT-directeur Arjen Boersma legt uit: “Het is zeker een interessante ontwikkeling. Alleen: er moet nog wel veel onderzoek naar gedaan worden. Voegt zo'n supersnelle Hyperloop bijvoorbeeld echt wat toe of is Nederland hier te klein voor? Met wat kleine aanpassingen kunnen we nu ook al sneller rijden op ons spoor. Maar het is een prachtige uitvinding. Stel je voor: in theorie kun je met een Hyperloop in een half uur – of zelfs nog sneller – van Maastricht naar Groningen reizen. Dan kun je wonen waar je wilt en altijd snel op je werk zijn. Dat is toch fantastisch?”
Grote oplossingen voor grote problemen
Lees meer over grote oplossingen voor grote problemen
Scannen met de meettrein
Waar Arjen momenteel het meest trots op is? “Het klinkt misschien suf, maar dat zijn onze dagelijkse prestaties; hoe we er op dit moment – samen met de vervoerders – voor zorgen dat alle treinen heel precies én veilig rijden, is echt heel bijzonder. Nergens is het spoor namelijk zo druk als in Nederland. We maken hiervoor gebruik van hele bijzondere technieken en technologieën.”
Glasvezel stuurt veel aan op het spoor. We kunnen simpelweg niet meer zonder.”
Centraal in deze techniek staat snelle en betrouw-bare data-uitwisseling. Arjen: “Glasvezel stuurt veel aan op het spoor. Het is cruciaal voor zowel de informatievoorziening als de besturing van treinen. We kunnen simpelweg niet meer zonder.”
Meer treinen, meer ruimte
“Dit is de Europese standaard voor treinbeveiliging. Voor onze sector is dit een grote technologie-sprong. Het grote verschil zit in de techniek: ERTMS is veel digitaler dan de vorige treinbeveiligingssystemen. ERTMS zorgt dat er meer treinen op ons netwerk kunnen rijden zonder veel spoor extra te bouwen. Doordat er zoveel landen in Europa straks met ditzelfde systeem werken, sluiten we het hele Europese spoornetwerk beter op elkaar aan.”
Meer sporen bouwen gaat vanwege de beperkte ruimte niet, dus er zijn andere oplossingen nodig. ERTMS is zo’n oplossing.”
Er zijn meer technieken belangrijk voor een veilig, drukbezet spoor. ATO, Automatic Train Operation bijvoorbeeld. Hierbij neemt de techniek (een deel van) de besturing over van de machinist. Nog niet direct zelfrijdende treinen, maar het komt in de buurt. Op plekken waar het heel druk is, kun je een rij treinen heel precies op elkaar laten aansluiten, zonder veiligheidsrisico. Als voorbeeld noemt Arjen de Schipholtunnel, waar het spoor vaak heel druk is. “Met ERTMS en straks ATO regelen we de bezetting in deze tunnel veel nauwkeuriger. Niet onbelangrijk, aangezien Schiphol – met de vele reizigers die een vlucht moeten halen – wel de laatste plek is waar iemand vertraging wil oplopen door een late trein.”
Toekomstvragen
Europa aan je voeten
“Nu duurt een internationale treinreis vaak nog vrij lang in verhouding tot vliegen. Bovendien is het een stuk duurder. Om internationaal treinreizen aantrekkelijker te maken, moeten we overstappen verminderen en de reistijd verkorten. Dit vraagt veel afstemming met verschillende vervoerders en spoorbeheerders. Gelukkig gaat het steeds beter en zijn er steeds meer mogelijkheden. ERTMS is hierbij een belangrijke en mooie volgende stap.”
Niet vliegen maar treinen
Lees meer over niet vliegen maar treinen
Vliegensvlug vip-vervoer
“Van vertrek tot aankomst, maar ook al tijdens het plannen. Reizen met het openbaar vervoer wordt een vip-beleving die zich helemaal schikt naar jouw wensen, wat die ook zijn. Of je nu graag het liefst zo goedkoop mogelijk reist of liever CO2-neutraal onderweg bent. Om daar te komen, moeten we slimmer omgaan met onze capaciteit. Snelle, stabiele internetverbindingen helpen ons daarbij. Door grote hoeveelheden realtime reizigersdata via slimme apps aan het openbaar vervoer te koppelen, kunnen we iedereen zijn favoriete reismethode aanbieden. We spelen tegelijkertijd ook al in op mogelijke drukte, nu en in de toekomst. Het spoor wordt drukker, maar het hoeft niet drukker te voelen.”
Toekomstvragen
Bekijk andere verhalen
Supermarkt: Je koelkast bestelt zijn inhoud
Onderwijs: 2000 leerlingen in de klas
Zorg: robots veranderen het ziekenhuis
Bekijk ook andere verhalen
Terug naar homepagina
